Created by TestInvite / Mayıs, 2024
İşe alım sürecinde kullanılan genel yetenek testleri temelde bireyin belirli bir görevi yerine getirme konusundaki doğuştan gelen, öğrenilmiş ya da edinilmiş becerisini değerlendirebilmenize olanak sağlar. Öğrenebilme hızı, adaptasyon ve muhakeme yeteneği gibi temel kabiliyetler sistemli bir şekilde ölçülür ve ortaya kişinin kabiliyet ve zayıflıkları ile ilgili somut bir veri çıkar. Zeka testleri ya da tarama testleri olarak da adlandırılan genel yetenek sınavları insan kaynakları departmanının işe alım sürecinde adayı değerlendirilebilmesi için çok faydalıdır. Buna ek olarak pozisyon değişimi veya terfi gibi durumlarda da bu verilerinden faydalanılmaktadır.
Genel yetenek testleri temel anlamda bireyin adaptasyon, öğrenme ve soyut düşünme yeteneklerini ölçer. Sözel ve sayısal akıl yürütme, problem çözme, tablo grafik okuma, soyut ve şematik akıl yürütme, dikkat ve algı, muhakeme, bellek gücü, mekanik yetenek ve hız genel yetenek testinin ölçüm kapsamının ana başlıklarıdır. İnsan kaynakları genel yetenek sınavlarını kullanırken pozisyonun gereksinimlerine göre genel yetenek testinin analitik yetenek testi ya da dikkat testi gibi alt başlıklarına göre kullanır.
Genel yetenek sınav sorularının hazırlanması alanında uzman psikologların yapması gereken bir iştir. Bu yüzden tüm soruları ve testi sıfırdan hazırlamak yerine hazırlanmış testleri kullanmak muhtemelen en mantıklı seçenektir. Soruların hazırlanması, analiz edilmesi, elenmesi, hazırlanan soruların seçilmesi ve sonucun değerlendirilmesi gibi her biri kendi içinde uzmanlık gerektiren adımların gerçekleştirilmesi gerekir. Sınavın uygulanması, soru sıralaması ve soruların birbirleri ile ilişkisi dahi testin güvenilirliğini temelden etkiler. Yazının devamında özellikle işe alım için gereken genel yetenek sınavının nasıl hazırlandığını sizler için açıkladık.
Uzman psikologlar bu sürece öncelikle test ile neyin ölçülmesi gerektiğini belirleyerek başlar. Örnek olarak hangi becerilerin ölçümüne ihtiyacınız olduğu, nasıl bir deneyimin gerektiği gibi temel bilgiler belirlenir. İş analizleri ve çalışan değerlendirmeleri ile ilgili rolün yetkinliklerini, becerilerini, davranışlarını ve güçlü yönlerini belirlemek ilk adımda uygulanabilecek en iyi yoldur.
İlk adımda elde edilen bilgiler arzu edilen profili ortaya çıkartır. Bu ölçekleri değerlendirmede kullanılacak sorular ikinci aşamada seçilir. Eğer istediğiniz kriterleri karşılayan mevcut sorularınız yoksa yeni soruların yazılması gerekir. Soruların seçilmesi ve sıralamasının belirlenmesi ile ortaya sınavın taslağı ana hatları ile çıkar. Hazırlanan sorunun istenilen özelliği test etmesi için gereken ön bilgiler, yönergeler bu sayede hazırlanır.
İlk iki adımda elde edilen sınav taslağının istenilen özellikleri karşılayıp karşılamadığı için test profili bilinen bireyler üzerinde test edilmelidir. KAYT gibi profesyonel testlerin en büyük avantajı bu aşamada kullanabileceği korkunç veri setlerine sahip olmalarıdır. Bir veri setinin oluşturulması en büyük maliyetlerindendir. Ayrıca profilin oluşturulma aşamasında kullanılan iş analizlerinin burada da faydası olur. Analiz sonuçları ile test sonuçları örtüşüyor ise test iyi çalışıyor demektir. Küçük ekleme ve çıkarmalarla testin hassas düzenlemeleri gerçekleştirilir. Bu değerlendirmelerden sonra testiniz kullanıma hazırdır.
Testin uygulanması genel olarak online şekilde yapılır ve bu sebeple güvenlik önlemleri almak kaçınılmazdır. Adayın erişimine kısıtlamalar getirilmesi gibi teknik yöntemlere ek olarak testin kendi kendini doğrulaması için alınabilen önlemler vardır. Testlerin tekrarlı ve benzer soruları barındırması, sınavın yeniden gerçekleştirilmesi, paralel formlar ile farklı soruların yöneltilmesi gibi seçenekler bu süreçte güvenli ve geçerli bir sonuç elde edilmesine olanak tanır. İyi bir online genel yetenek sınavı yeniden çözüldüğünde yakın sonuçları vermelidir. Test Invite olarak testin uygulanması aşamasında için kameralı gözetim ve tarayıcı ve tam ekran kilidi özelliklerine ek olarak test tekrarı, paralel form güvenliği ve iç tutarlılık güvenlik katsayıları ile sınavın güvenilirliğini artırıyoruz
Sınavın sonuçlarının anlamlı hale gelmesi için elde edilen veriler sınıflandırılır ve ortak sınavlardaki sorular stratalara(gruplara) ayrılır. Böylelikle testi alan bireyin tutatlı cevaplar verip vermediği ortaya çıkar. Bu gruplar neticesinde sonuçlar tablo haline getirilerek sonuçların dağılımı ve ortalaması ortaya çıkartılır. Elde edilen sonuçlar puan ya da yüzde olarak ifade edilebilir. Her alt başlık için elde edilen sonuçların toplamında bir ana skor ortaya çıkar. Bu puanlamalarda referans puanları genellikle geçmişte yapılan çalışmalar ve test verileridir.
Gördüğünüz üzere genel yetenek testlerinin her adımı ciddi uzmanlık, emek, zaman ve maliyet gerektirir. Ayrıca referans olarak kullanabileceğiniz veri setlerini sıfırdan oluşturmanız bambaşka bir iş ve maliyete yol açar. Profesyonel ve onaylı genel yetenek testimiz olan KAYT(Kapsamlı Analitik Yetenekler Testi) hem tüm bu maliyetlerden kurtulabilir hem de güvenilir ve geçerli bir sonuç elde edebilirsiniz.
Genel yetenek sınavları işveren açısından somut, tutarlı bir değerlendirme imkanı sunarken çalışanlar için de kendi kapasitelerini ölçümleme ve kariyer hedeflerini bunun özelinde güncelleme imkanı sağlar. İnsan yetenek ve kapasitesinin sayısal olarak açıklayabildiği, tutarlı bir şekilde kategorize edilebildiği bir yöntem iki taraf için de verimli sonuçlar doğurur. Bu tüm taraflar için de bir kazan kazan durumudur.
Özgeçmişe veya akademik başarıya bakarak karar vermek insan kaynakları için oldukça zordur çünkü bir seçim yapıldığı an seçilmemiş adaylar şirket için bir fırsat maliyeti yaratır. Bu anlamda genel yetenek testleri zihinsel yeteneklere göre tarayarak objektif bir taramayı tasarruflu hale getirir. Standartlaştırılmış ölçekler işverene çok sayıda adayı kısa sürede değerlendirme imkanı tanır. Adayın belli görevleri belirli şartlarda gerçekleştirme yeteneğini işe almadan görebilmek, baskı altında nasıl hareket ettiğini gözlemleyebilmek de işveren için en önemli faydalarındandır.
Ayrıca şirket içi hareket ve terfi durumunda insan kaynaklarının seçim yapmasında oldukça faydalıdır. Her pozisyon kendi içinde belirli yetenekler diğerlerinden daha fazla gerektirir. Genel anlamda başarılı iki aday arasından o pozisyona uygun olana karar vermek için tek yapılması gereken, bu belirli başlıklara bakmaktır. Bu şirket içi hareketlerin hem daha adil hem de daha verimli olmasına yardımcı olur.
İş hayatında rekabet her geçen gün artmaktayken kariyeriniz için uygun olmayan bir adım atmak sizi geri düşürecektir. Bu sebeple genel yetenek sınavları kariyer kararlarınızı doğru vermenizde size yardımcı olur. Öne çıkan veya zayıf kalan yönlerinizi bilmek sizin neye odaklanmanız gerektiği konusunda yol gösterici olacaktır. Ayrıca özgeçmişinizle gösteremeyeceğiniz özelliklerinizi işe alım sürecinde kanıtlama şansına sahip olursunuz.
Sektör ve departman olarak doğru yerde misiniz? Potansiyelinizi en iyi ortaya koyabileceğiniz alanda mı çalışıyorsunuz? Zayıflıklarınızı kapatmak için odaklanacak mısınız yoksa bu zamanı iyi olduğunuz yönlerinizle öne çıkmak için mi kullanacaksınız? Genel yetenek sınavı kariyer değişiminden zam ve terfi taleplerine kadar pek çok alanda size bir referans noktası olacaktır.
Genel yetenek sınavı pek çok alanda yardımcı olsa da dakiklik, motivasyon, zaman yönetimi, organizasyon becerisi ve sosyal beceriler gibi mesleki nitelikleri ölçemez. Bu gibi kriterlerin ölçümü için kişilik testlerine ihtiyaç vardır. Vanderbilt ve Princeton üniversiteleri gibi pek çok saygın üniversitede yapılan çalışmalar bireyler arasındaki kültürel farkların test sonucunu doğrudan etkilediğini göstermiştir.Bu sebeple işe alımda genel yetenek sınav sonucu tek başına belirleyici olmak için yeterli değildir. Diğer değerlendirme kriterleri ile birlikte ele alınmalı, bütünsel bir bakış açısı ile karar verilmelidir. Test Invite olarak bu sorunun önüne geçebilmek için kültürel çeşitliliği de değerlendirme aşamasındaki hesaplamalara dahil etmiş olan güvenilir Kapsamlı Analitik Yetenekler Test(KAYT)’ini uyguluyoruz. Genel yeteneğe ek olarak SONAR kişilik envanteri testi, dil yeterlilik testleri ve programlama testleri gibi güvenilir seçeneklerle işe alım sürecinde bütüncül bir değerlendirme imkanı sunuyoruz.
Özet olarak, genel yetenek testlerinin hazırlanması da uygulanması da değerlendirilmesi de ayrı ayrı uzmanlık gerektiren işlerdir ancak doğru ve güvenilir şekilde yapılmış genel yetenek testleri işverenlere en iyi adayları seçebilme, çalışanlara da kariyerini yeteneklerine göre şekillendirme şansı tanır. Bu anlamda firmaların kendi testlerini hazırlamaya çalışması hem ekonomik anlamda çok ciddi maliyetlere sebep olur hem de bu testlerin güvenilir ve geçerli bir sonuç elde etme şansı oldukça düşüktür. Bunun yerine Test Invite ile profesyonel lisanslı ve uluslararası geçerliliği olan KAYT testini uygulamanız hem daha güvenilir bir sonuç elde etmenizi sağlar hem de sizi bir ton uğraş ve maliyetten kurtarır. Hem genel yetenek testi hem de diğer testlerimizle alakalı ayrıntılı bilgi için çözümler kısmını inceleyebilirsiniz.
